به گزارش خبرنگار قدس آنلاین؛ در این نشست که شامگاه چهارشنبه در تماشاخانه استاد حسین نوری مشهد و با حضور منتقدان، اساتید و شماری از علاقمندان به هنرهای نمایشی برگزار شد؛ عضو کانون مدرسان خانه سینما با اشاره به برداشت های اشتباه از اقتباس در ایران اظهار کرد: اقتباس به معنای کم کردن چند کاراکتر از اثر یک نویسنده بزرگ نیست و از رمان خیلی کم اقتباس به عمل آورده ایم و عمدتا از اشعار شاعران نامی مانند فردوسی اقتباس کرده ایم.
نصرالله قادری با طرح این پرسش که آیا ظرفیت تئاتری ما پاسخگوی بازگردان آن چیزی که می خواهیم اقتباس کنیم؛ هست یا خیر؛ افزود: در امر اقتباس نخست باید بدانیم به چه چیزی وفادار هستیم.
وی بیان کرد: در فرهنگ خاص شرقی ها؛ معنا در مرحله تخست قرار دارد و لذا اقتباس از اثر در قالب معنا شکل می پذیرد و در نهایت این فهم از معنا را به عنوان مقصود نویسنده ارائه می نماییم.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: توجه ساختار اثری که اقتباس شده، بسیار مهم است. اگر ساختار اثر که مطلقا به فرم مربوط می شود؛ هر آنچه می گوییم ارتباطی با اثر ندارد الا معنایی که دریافت شده است. معنا نیز در اثر متکثر است و به تعداد مخاطبان بسته به دانش و نگرش و ... هر معنایی می شود استخراج شود. حالا این معنا چه در اثر باشد یا نباشد.
قادری در ادامه گفت: آن چیزی که نویسنده در ارتباط با اقتباس باید وفادار بماند؛ تم است. تم نیز ابدی و ازلی است و هیچ هنرمندی جز در کشور ما! نمی تواند مدعی شود که تم تازه ای کشف کرده است. تم یک معنا و مفهومی در دنیای درام دارد و بین نظریه پردازان تنها در تعداد تم ها اختلاف نظر است. پس چرا با این تعداد تم ثابت، بازتاب در قالب اقتباس صورت می گیرد و چرا مخاطب به پای تماشا می نشیند؟
دارنده درجه یک هنری کشور با تشریح اسطوره و اینکه اقتباس چگونه منجر به دریافت تازه می شود؛ افزود: فارغ از نگاه ادیانی؛ بر اساس اسطوره شناسی؛ تم ها مانند مرگ و تنهایی و... از همان عهد آدم و حوا بوجود آمده است. همچنین ویژگی های اقتباس مانند دیدن و نه نگاه کردن، شنیدن، چشیدن، بوییدن و لمس کردن از ابتدای خلقت ظهور یافته، و تغییر ناپذیر است. به عبارتی یک نویسنده در ارتباط با اثری که می خواهد اقتباس نماید با این ۵ صفت باید ارتباط برقرار نماید تا موفق شود. در غیر این صورت امکان ترجمان به دنیای دیگر وجود ندارد و تنها صورت اثر را در شکل معنایی اش تغییر داده ایم. به عنوان مثال شهر به رمان، رمان به نمایشنامه و نمایشنامه را به فیلم نامه فقط تغییر داده ایم که دیگر به آن اثر نمی توان اقتباس اطلاق کرد.
نصرالله قادری در ادامه به نقش موضوع در اقتباس پرداخت و تصریح کرد: موضوع یا تم را اثبات می کند و یا نفی. با یک تم ثابت اما بی نهایت موضوع  متکثر داریم و بر این اساس است که فی المثل در موضوعی مانند عشق هزاران بار برای تماشا و خوانشش همت می گماریم. نویسنده بایستی تم اثر را کشف و سپس موضوع را بدست آورد. در بازگردانی یا وفادار می ماند و یا ضد آن عمل کند. اینجاست که نویسنده صاحب دیدگاه شده، و در اقتباس، به اثر چیزی افزوده است.
سردبیر ماهنامه تخصصی نمایش افزود: در اقتباس آثار دیروز که امروز شکل می گیرد بایستی پاسخگوی نیازهای روز باشیم و این هنر اقتباس است. اقتباس به روز نیاز امروز ماست. برخی اقتباس های آثار مطرح پاسخگوی نیازهای همه ادوار است و این اوج هنر است.
وی گفت: یک نویسنده باید توجه داشته باشد که چگونه خروجی کار با دیدگاهش انطباق دارد. به هر حال نویسنده دارای دیدگاه، هویت، جان نگری و منش است و چگونگی انتقال این دیدگاه به اثر مهم است. آنچه در دیدگاه نیز مطرح می شود پاسخگویی به سه سئوال اصلی فلسفی است که از کجا آمده، چرا زندگی می کنم و به کجا می روم. نوع پاسخ به این پرسش ها می تواند منتج به این شود که آیا توانسته اثری نو را خلق کرده باشیم؟